E lei di presupuesto
2018 di Aruba ta wordu trata aktualmente na Aruba. Ta trata di un lei di 1.4
Biyon florin Arubano.
Prome ku mi
sigui, laga mi ekspresa un malkontentu of mas bien un reakshon ku mi tin riba
kon parlamentario nan aktual ku ta den oposishon of eks minister nan y eks
politiko nan ta ekspresa nan mes pa ku e gobierno aktual.
Ku asombro
mi ta tende frase nan manera “gobierno di lapi”, “gobierno peg’a ku scotttape”
y esaki ta bini di varios skina.
Ta berguensa
ku eks politiko, politiko actual inkluso eks ministro nan ta pone un mal
ehempel kon pa papia of dirigi nan mes na gobierno den un forma degenerante. Mi
tin sigur ku e mes un hende nan aki lo ekihi respet y lo no gusta si ta otro
papia asina di nan.
Na Aruba partikularmente
tin un nivel den politika ku ta bao di kualkier kondukta sivil of nivel di
desensia. Ta manera ku e komedia di “hunga” nechi ta djis temporal, te ora ku
mester insult’a durante reuda di prensa, midia of den parlamento. E hipokresia
politiko por wordu nota tur dia.
Pero esaki
ta partikularmente visible den e dia nan aki kaminda e lei di presupuesto 2018
ta jen di kalumnia, ribirishi y traishon.
Mi sa ku ta
difisil pa AVP y sierto hende nan den komunidat pa dil ku un gobierno di
koalishon awor aki, pero esei ta parti dje realidat demokratiko ku nos ta biba
kune.
Si bo kier
of no, tin un gobierno di koalishon awor na Aruba y bo mester biba kune, punto!
Tur gobierno
ku bini y sinta, lo reklama esun prome of despues. Pa stranjo ku lo sona, hende
nan di of den AVP mes a admit’I ku tin kos nan ku a bai robes. Mi ta papia di
eks minister, eks parlamentario y hasta parlamentario aktual.
No tin
mester di bai buska of spekula. E hecho ku tin hende a admit’I esaki, ta
sufisiente pami. E realidat ta ku tur gobierno ta y lo hasi fayo nan. Ta un
realidat esaki ta.
Pero si bo
ideologia politiko of personal of hasta professional no ta permiti bo para ketu
y hasi un anologia personal inkluso pa ta ser autokritiko, bo lo no por ta nada
otro ku ta parti dje problema y no parti dje solushon.
Esei ta
evidente tambe awor ku ta trata e lei dje presupuesto aki. Awor ta bini un
pregunta krusial. Kiko e boluntat general ta na Aruba? Pueblo den su totalidat
kier mejorashon real of kier keda biba den un “status quo?”
Si bo papia ku hopi hende na Aruba, bo ta tende mes un
kos. Nos kier kome, nos kier traha y nos kier seguridat y protekshon. Esaki nan
ta e tres kos nan basiko ku no ta wordu ofrese ni garantisa pa gobierno. Esaki
ta tres dje kos nan primordial ku tur pero tur hende mester.
Esaki ta
bas’a riba e teoria di e filosofia di Maslow. Esta, tur hende tin nesesidat nan
igual. Pa por jega na e siguiente nivel di nesesidat, mester por a kumpli ku e
otro nivel di nesesidat nan prome.
Por ehempel,
e persona no por kumpli ku su nesesidat di tin un kas si prome e no tin un
trabao, entrada y si e no tin su seguridat finansiero prome.
E kos nan
basiko y primordial pa biba, kual ta awa y kuminda, ta e prome nesesidat nan ku
tur hende mester.
Antes, si bo
a planta y bo tin 3 pampuna, bo ta kambia un pampuna pa piska ku un besinja y
ku un otro besinja bo ta kambia un otro pampuna pa batata dushi. Awor bo tin un
kuminda riba mesa. Pero e tipo di sobrebibensia ei ta un problema diario ku bo
mester soru pa bo jega na e nivel di nesesidat ei.
Awendia,
hopi kas na Aruba ta konta ku dos porta tres hende ku huntu tin un salario
minimo of un sorto di entreda inkluso “onderstand” pa por hasi magia y pone
kuminda riba mesa tur dia, banda dje gastu nan manera awa y koriente.
Pues e ilushon
di biba riba un Aruba di 5 strea no ta realistiko et all. Banda di esei, tin
otro gastu nan ku si e hende mester kumpli kune pa por biba na Aruba, manera
paga pa otro servisio nan manera impuesto, rekohe sushi y desperdisio di kas,
servisio sanitario y otro nan.
Punto ta, mester paga pa por biba den un komunidat. Esaki ta e motibu ku mester di un lei
di presupuesto tur anja. Basikamente, ta kosta 1.4 biyon florin
pa maneha Aruba den 2018.
Esaki ta
inklui e debe nashonal y internashonal ku pais Aruba tin ku paga. Esaki ta
inklui entre otro e 30 miyon di hospital ku lo tin ku paga tur anja, pa e
siguiente 30 anja nan.
Awor si e
gobierno anterior, (2009-2017), no por ta autokritiko, y si votador nan no por
ta honesto ku nan mes, ta keda e ora ei e pregunta, si berdat pais Aruba kier
un kambio of mejorashon berdadero.
Parse manera ku hende nan de komunidat ta a sina
“politiek blind”, ku nan ta prefer’a tapa wow ku un man y pretende ku tur kos
ta bon.
Pa motibu ku tin falta dje nesesidat nan basiko menshon’a
anterior, Aruba mes kos ku hopi otro pais tin un dekadensia sosial, kual ta
manifesta su mes den problema nan sosial, sosial ekonomiko, sosial financiero y
ku ta kondusi na ladronisia, atrako, drogadikshon, alkolismo y otro posibel
problema nan den komunidat.
E aktual
ministro di asuntu nan sosial, Su Ekselensia Sr. Glenbert Croes, tin un tarea
hopi difisil, kual ningun otro ministro ku e kartera aki anterior a logra algu
kune.
Pero e
ministro tin un oportunidat historiko pa por bini ku kambio nan y trese
oportunidat nan sosial nunka visto a base di un plan social ku ta involvi e
pueblo den su partisipashon y ehekushon.
Pero parti
di e problema ta manera menshona anterior, e mal ehempel ta wordu dun’a dor dje
mes un parlamentario nan ku ta representa e organo mas haltu dje pais.
Pues mirando
e ehempel nan aki, bo ta mira hende nan den tribuna di parlamentu di un forma
bochornoso ta aktua, kual tambe ta mustra ku nos struktura social di balor y
respet no ta adekuado.
Pues, awor
ta keda na un ministro nobo, un gobierno nobo, pa wak kon lo por
“re-struktur’a” nos sistema sosial.
Mester bini
un re-struktura y reforma social. Esaki no por otro. Si un pueblo ta infelis y
tin sufrimentu pa falta di kualkier dje nesesidat nan ku no tin, bo no por tin
un pais “happy”.
Bo
“happiness index” no ta eksisti, si bo no por pone kuminda riba mesa. Bo no por
kumpli ku bo kompromiso nan y sigui biba den nubia y pensa riba 5 strea.
A hasi fayo
nan y e hende komo suidadano no a wordu tend’i. a konsentra riba kos y no e ser
sosial. A pone materialism na prome lugar y no a maneha e pais manera un
negoshi. A saka mucho mas di loke a drenta pues awor tin ku biba ku e
konsekuensia.
Nos mester
kuminsa stop ku e forma antikua di politika, stop di ta partidista y siguidor.
Bira autokritiko, stop di hunga wega y ban tuma e pais su bienestar realmente
na serio.
Ban spera ku
ora ke e lei aki pasa, realmente gastu nan baha den gobierno y entrada nan lo
subi. Baha e preshon finansiero riba e pueblo, drecha e Sistema sosial pa por
realmente drecha e nivel di bida.
Tempu lo
mustra.
No comments:
Post a Comment